Natuurbeschermingswerkkampen
Groei
In het begin van dit decennium is de Werkgroep van Kampstafleden een volgroeide organisatie van ongeveer 350 vrijwilligers. De WvK heeft een eigen bestuur, een Algemene Ledenvergadering (ALV). En de WvK is actief!
- De WvK organiseert in de zomervakantie landelijk gemiddeld 18 tot 20 kampen met rond 300 deelnemers.
- Daarnaast is de WvK actief in -acht- regio's, die door het jaar heen werkdagen en -weekenden organiseren, soms met reguliere IVN-afdelingen. WvK-ers ontmoeten elkaar in de regio's.
- De WvK ontwikkelt steeds meer een eigen beleid, in samenwerking met de consulent Venel van het IVN.
- De WvK heeft een zetel in het Dagelijks Bestuur van het IVN.
De ALV van de WvK met achter de tafel het bestuur, links (met baard) voorzitter Frank Saris. |
om stukken in gewoon Nederlands te formuleren.
Dat het goed gaat met de WvK komt mede door de economisch slechte periode. Studenten mogen langer over hun studie doen dan strikt noodzakelijk. De jeugdwerkloosheid is hoog en werkloze jongeren kunnen met behoud van uitkering vrijwilligerswerk doen.
Veranderingen
De kampen worden meer gedifferentieerd, niet alleen qua werk (dat was al zo), maar ook qua doelgroep en qua accent op activiteiten ('thema's'). Vaak zijn het specifieke groepen WvK-ers die een thema kiezen. Deelnemers kunnen daar nu bewust voor kiezen. Bijzonder was de organisatie van enkele kampen voor tuinbouwscholen (1987).
- De WvK verandert in 1986 de term 'Kampstafleden' in 'Kampbegeleiders. Dit weerspiegelt de tijdgeest van 'minder autoriteit': geen 'leiders', maar 'begeleiders' van een verder eigen, individueel ontwikkelingsproces.
- Meer aandacht voor milieueducatie. Al in 1978 was er een kamp dat in het teken van 'Energie' stond. Nu worden er meer milieu-elementen ingebracht. In het kamp 'Weerribben'-1981 is veel aandacht voor NME-werkvormen, speciaal voor deelnemers met een pedagogisch beroep.
- Er komt een apart vrouwenkamp. In 1981 komt er een meidenkamp (15-16 jaar) en een vrouwenkamp (17-25 jaar).
- Meer en meer kampen kregen een 'thema', zoals: Water, Landbouw, Moeras, Chemie en milieu, Milieu en politiek, Vormen in de natuur en de omgeving.
- In 1985 wordt een kamp georganiseerd met het thema 'anarchisme en milieu' over de tegenstelling tussen milieuproblemen en de onmogelijkheid van vele mensen om hieraan iets te kunnen doen. Wanneer de WvK dit succesvolle kamp voor 1986 weer op de rol zet, voorkomt de nieuwe IVN-directeur dit, uit angst voor problemen met subsidiegevers.
- Tegen het einde van de jaren '80 komt er meer aandacht voor recreatieve elementen als wandelen, uitgaan. Er komen 'recreatieve kampen' waarin minder gewerkt en meer ontspannen wordt.
Buiten de zomerweken wordt er nu ook gewerkt in de regio´s. Er worden werkdagen en -weekenden georganiseerd, ook in samenwerking met (circa 35) IVN-afdelingen (een 'Natuurwerkdag'). Het gaat hierbij onder meer om het in stand houden van -kleine- landschapselementen die uit het 'economisch model' verdwijnen als heggen, houtwallen, moerasjes. |
- Educatie
- Kampen 1988
- Week- en Dagindeling
- Promovideo
- X-sluit
Educatiemodel zoals in de loop van deze jaren werd ontwikkeld en verfijnd. |
In de kampen werd meer en meer aandacht besteed aan vormen van milieueducatie. Aspecten onder meer:
Het ging er vooral om deelnemers bewust te maken en hun gedrag te doen veranderen. Er werd in de kampen gewerkt met een educatievorm die uitgaat van betrokkenheid van en bij deelnemers en die verder gebaseerd is op vier elementen: Ecologische kennis - basis om te begrijpen wat er aan de hand is. |
Voorbeeld van jaarprogramma's zoals in de jaren '80 gepresenteerd werden. |
Voorbeeld van een week- en een dagindeling van een kamp in 1984. In de loop van dit decennium nam de hoeveelheid werktijd wat af en de tijd voor andere zaken, zoals een excursie, sport of anderszins 'ontspanning' nam toe. De bonte avond was altijd een geweldige afsluiting.... |
Video 1988; 4:00 |
In 1988 verschijnt de promotievideo, inclusief lespakket "Je voelt je oer" over de WvK-activiteiten. De meeste WvK-ers waren niet erg ingenomen met deze video, omdat teveel de sfeer van 'terug naar de natuur' in zat. En daar wilde men juist van loskomen. De video is daarom niet vaak gebruikt. Deze IVN-productie duurt in de originele versie 13 minuten. Hier is een aantal fragmenten gekozen die tezamen een beeld geven van een kamp in de jaren '80. |
Concurrentie en Samenwerking
Bij het IVN ligt de nadruk op de educatieve waarde van het werk, vandaar de naam VENEL: Vrijwillig Educatief Natuur- En Landschapsbeheer. Andere organisaties zijn ook actief met vrijwillig landschapsbeheer, als de ANWB (landgoedkampen), provinciale milieufederaties, Staatsbosbeheer, sommige Provinciale Landschappen. Coördinatie bleek nodig. Dat gebeurde in het Landelijk Overleg Natuur- en Landschapsbeheer, het LONL (In 1995 gaat deze op in de Stichting Landschapsbeheer Nederland).
Afname
In 1984 zijn voor het eerst de geplande werkkampen niet volgeboekt. Deze teruggang zet door in de loop van de jaren '80. Dit hangt samen met de betere maatschappelijk-economische vooruitzichten. Jongeren hebben meer te besteden hebben en trekken meer naar het buitenland (de 'costa's'!). Recreatieve vakantiebestemmingen worden populairder. Bovendien is er meer concurrentie van andere organisaties die ook actieve vakanties aanbieden als trektochten, cultuurhistorische reizen en kampen. Met een kleine 300 leden gaat de WvK, enigszins onzeker, de jaren '90 tegemoet.
De verschillende terreineigenaren moeten zelf ook bezuinigen. De beheersvergoedingen die zij betalen als tegenprestatie voor het werk, worden kleiner. Deelnemers moeten meer gaan betalen. Was hun bijdrage in de jaren zeventig nog zo'n f 5,-, dat wordt nu al snel f 40,- en voor de recreatieve kampen nog meer.
Daar komt nog bij dat ook het IVN zelf moet bezuinigen. Dat betekent dat het IVN-kampsecretariaat (Consulentschap Venel) minder kan doen en de WvK dus meer zelf moet doen.